Önceki dünyamı inkar ediyorum
Yeni dünyamı sevmiyorum
Nerede kaçış yolum
Gözlerin kaderim değilse?

Ghade Saman. 1942 yılında Suriye’de doğdu. Halen Paris’te yaşamakta. Yirmiden çok şiir kitabı, 15 kısa öykü kitabı mevcut.

Dün bir arkadaşla aramızda başka nedenden dolayı Arap kadın şairler konusu geçti. Anımsadım Suriyeli şair Seniyye Saleh’ten çevirdiğim bir şiir var. Onu takdim ediyorum: Seniyye Saleh, Suriye’nin kuzeyinde Misyaf kentinde doğdu. Erken yaşta annesinin ölümü onun üzerinde ve şiirinde derin iz bıraktı. Birçok şiirinde anne figürü ve kadınların Arap dünyasındaki kötü durumunu belirgindir: “Gövdem hayalet düşman akınları ile kuşatıldı” Şiirleri 60’lı ve 70’li yıllarda kimi avangart edebiyat dergilerinde yayımlandı. Saleh kan kanseri nedeniyle 1995 yılında hayatını kaybetti ve geride iki kızını, bitirmemiş birçok şiirini ve Boyunduruk Zamanı (1964) ve İdam Mürekkebi (1970) adlı iki toplu şiir kitabı bıraktı. Söylendiğine göre kanserden ve evlilikten kurtulmak için çetin mücadele verdi. Kocası Suriyeli ünlü şair Mohammed El-Magut’un (1934-2006) gölgesinde acılar çekmiştir.

Hazin
O renkli çanları kuşandı
Haz ve eğlenme yüz örtüsünü
Anlatılarını
Dilinin ucunda kuşattı
Kriz anlarında
Onu ihanete götüremesin diye

Ve o
Uçarı
Goher markalı ayakkabılarıyla aylak aylak dolaştı
Gece kadar yalnız
Tek bir yıldız onu beklemeksizin
Gözlerimden başka.

Kuş göz eriminde kanat çırpıyor
Anımsa
Kurşunlar sıkılıyor bir uçtan bir uca

Anımsa beni
Bu ebedi yolcuyu
Hayatım boyunca
Dört nala gitmek istemişim
Ama mezarımın sınırları genişlemedi.

(Farsçasından çeviri: h.h.)

(Bu bilgiler Arap Modern Edebiyat Dergisi Banipal’den alınmıştır)

“Yaralarım Aşktandır” beşinci baskı, (Totem Yayınları 2. baskı) Mayıs 2015 tarihinde yayımlandı!

ben senden ölürdüm
oysa sen benim yaşamımdın

sen benimle giderdin
sen bende okurdun
ben caddeleri
başıboş dolaşırken
sen benimle giderdin
sen bende okurdun

sen, ulu çınarlar ortasından sevdalı serçeleri
pencerenin gün ışımasına çağırırdın
gece yinelendiğinde
gece bitmediğinde sen
ulu çınarlar ortasından, sevdalı serçeleri
pencerenin gün ışımasına çağırırdın.
 
sen ışıklarınla gelirdin sokağımıza
sen ışıklarınla gelirdin
çocuklar gidince
ve akasya başakları uyuyunca
ve ben aynada yalnız kalınca
sen ışıklarınla gelirdin…
 
sen ellerini bağışlardın
sen gözlerini bağışlardın
sen sevecenliğini bağışlardın
ben açken sen
hayatını bağışlardın
ışık misali bonkördün
 
sen laleleri toplardın
ve örterdin saçlarımı
saçlarım kendi çıplaklığında titrediğinde
sen laleleri toplardın

sen yanaklarını yaslardın
memelerimin acısına
ve ben
söylemeye başka bir şey bulamadığımda
sen yanaklarını yaslardın
memelerimin acısına
ve dinlerdin
ağlayarak akan kanımı
ve ağlayarak ölen aşkımı
 
sen dinlerdin
görmezdin beni ancak.
 

 

Hayyam’dan çevirdiğim 3 dörtlü:

Ölünce beni badeyle şarapla yıkayın
telkinimi eskil köhne şaraba bulayın
 
Mahşerde bulmak ister iseniz eğer
beni meyhanenin toprağında arayın

*
İç şarabını ölümsüz ömür işte budur
gençlikten elinde kalan işte budur
 
Çiçekler ve şarap vaktidir dostlar sarhoş
hoş ol sen de, bütün yaşam işte budur

*
Hayyam eğer şarapla sarhoşsan hoş ol
ay yüzlü bir güzelle oturmuşsan hoş ol
 
Zira ki cihanın sonu yokluktur yok
yoksun diyelim eğer ki varsan hoş ol

(Hayyam dörtliklerinden, ç:h.h.)

Behey saki dolandır kaseyi ver badeyi ver
kolay sandık bu sevdayı fakat çıktı bu müşküller

Saba bir nâfe amberle açarsa türre kâkülden
kara saçlarının her dalgasından kan içer diller

Canım canan evinde emin eğlence yok dem dem
Çığırır seslenir çanlar ki kalkın bağlayın yükler

Eğer pirin söylüyorsa, seccadeni sen meyle rengin kıl
ki salikler bilir bu hangi yoldur hangi menziller

Gece kör dalgalar korkunç bu denli de derin burgaç
halimizden anlamaz sahildeki dingin bu yüksüzler

Başı buyrukluğumla bednama çıktı ah adım sonda
gizil kalmaz o gizler ki ondan kurarlar çoklu meclisler

Eğer dinginlik istersen, kayıp olma ondan ey Hafız
ufuklar onların oldu, bu dünyanı atan kimler

(Şirazlı Hafız’dan bir gazel, h.h.)

 الا یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها

که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌ها

 به بوی نافه‌ای کاخر صبا زان طره بگشاید

ز تاب جعد مشکینش چه خون افتاد در دل‌ها

مرا در منزل جانان چه امن عیش چون هر دم

جرس فریاد می‌دارد که بربندید محمل‌ها

به می سجاده رنگین کن گرت پیر مغان گوید

که سالک بی‌خبر نبود ز راه و رسم منزل‌ها

 شب تاریک و بیم موج و گردابی چنین هایل

کجا دانند حال ما سبکباران ساحل‌ها

 همه کارم ز خود کامی به بدنامی کشید آخر

نهان کی ماند آن رازی کز او سازند محفل‌ها

 حضوری گر همی‌خواهی از او غایب مشو حافظ

متی ما تلق من تهوی دع الدنیا و اهملها