Türkiye’de de Türkçeleştirilerek gösterilen Savaşın Gölgesinde adlı bir film vardı, izlemişsiniz belki. Aşağıda linkini veriyorum. Orada, filmin sonuna doğru Salamanca Üniversitesi rektörlüğüne getirilen Miguel de Unamuno konuşmasının bir yerinde faşist Franco yanlılarının attıkları “Yaşasın ölüm! Entelektüellere ölüm!” sloganının nasıl bir düşünsel acizlik ve zeka yoksunluğundan kaynaklandığını açıkladığı bir sahne var. Bu sloganın doğu çevrilip çevrilmediğini anlamak için biraz internette gezindim. Prof. Dr. İlber Ortaylı, 7 Aralık 2018 tarihli Özel Gündem söyleşisinde (https://www.youtube.com/watch?v=BUQNYmlvWXs) aynı ibareleri kullanıyor. Bu arada başka bir kaynak daha ilgimi çekti. Prof. Dr. Şerafettin Can Erdem’in danışmanlığını yaptığı ve Merve Aydın’ın Türk Basınında Franco ve İspanya İç Savaşı (Yeditepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, İstanbul, 2020) başlıklı kaleme aldığı yüksek lisans tez çalışmasında “Franco’nun İktidar Yılları” bölümünde (Sayfa: 45-46) bu konuya ayrıntılı olarak değinmiştir. İşte bu tez çalışmasının ilgili bölümünü aynen aktarıyorum. Okumaya değer.
Ay: Ocak 2022
Bektaş Abtin’den birkaç şiir…
Kısa süre önce elleri kelepçeli, bacakları prangalı bir şekilde yatağa zincirlenen ve hastanede hayata gözlerini yuman İran Yazarlar Birliği Yönetim Kurulu üyesi ve eski İYB başkanı şair, yönetmen, yazar, belgesel film yapımcısı Bektaş Abtin’in anısına onun birkaç kısa şiirini üzüntüyle çevirip sunuyorum. Özgürlük yolunda canından olan tüm yazarları, şairleri, gazetecileri ve sanatçıları saygıyla anarak!
İnsan onarımı
Sensiz yaşam cehennemdir
Ey şiir! Ey insanı onarma rüyası
Seni yazıyorum ve
Bütün dünyanın kol ağızlarında
Kurşunu
Beyaz bir bayrağa dönüştüren
Bir elin peşindeyim
Böylesi bir yanılsamayı seviyorum.