Yazar: Haşim Hüsrevşahi
Hilmi Haşal: Teras okumaları-2
HAŞİM HÜSREVŞAHİ’DEN SENİ UNUTMAYI ÖĞRET BANA
Kent yaşamının gerilimini azaltmanın yol ve yöntemlerinden biri hatta ilk akla geleni kitapla kurulan soyut bağdır. Kitaba bağlanma, bir bakıma yaşantıyı sakinleştirme, musibetlerden korunma etkinliği… Kent kaosu, kötülüklerle örülü, amansız tüketim koşusuna zorlar çünkü çağdaşımız insanı. Roman, öykü daha kolay terapi aracıdır belki… ama şiir kitabı özel çaba, geniş ve derinlikli, handiyse girift ebru bezemelerine yönelmişçesine dikkat ve yoğunlaşma ister; “içimde mavi cam kırıkları” demiş şiir kişisinin davetine karşılık… Şiirin kitabı, şairi de okuru da sözcükler deryasında arayışa sürüklenmenin serüveniyle sınar, dense yanlış olmaz. Dil, her iki gezgini buluşturur; imge ve ileti, anlam denen dertlenme dalgasının dilidir ki, o buluşmanın konumunu, zamanını hayatlara dahil eder. Ne doğduğu yer ne de doyduğu yer, sözcüklerin yükünü algılamaktan, sorgulamaktan alıkoymaz gezgin kişiyi. İnsani dertler, dertlenmeler, gittiği yön, kat ettiği mesafe (ömür) süresince ortaktır: şairin yurdu hüznüdür o minvalde, okurun da keza… Haşim Hüsrevşahi, Seni Unutmayı Öğret Bana (Totem Yayınları, Ankara, 2016, ISBN: 978-9944-330-26-8) kitabında, bir araya getirdiği şiirlerle düşündürmektedir, yer, zaman, aşk ve hüzün kavramlarını… Birçok örnek dize nakledilebilir ama ipucu ya da tadımlık babında; “ne zaman sokağa çıksam mavi bir cam kırılır içimde” diye başlayan, “kızıl yeminlerimiz vardı yeşil kefaretimiz” (s.21) şiiri öncelikle okunmalı diye önerilebilir.
İmece… [hapisteki kadınlara bir şiir]
Kadın insan hakları için mücadele eden ve bu nedenle hapsedilen Aliye Egdamdust, Ronak Seffarzade, Zeynep Bayezdi ve nice kadın aktivist için yazılan ve onlara ithaf edilen şiirlerden bir örnektir. Bu şiirlerin birkaçını daha çevirip burada yayımlayacağım.
İmece
Elham Melekpur
hiçbir olay olmasın diye uğraşıyoruz
biz hiçbir bomba yapılmasın diye uğraşıyoruz
biz yürekten ümit ediyoruz bayraklar kendi renklerinde dalgalansın diye
biz biziz işte çabalayan
ellerimizdeki ışıltı mucizelere güler
ve sapa yollardan kestirme gideriz ana yollara
biz teröristiz
ve vadilerde Arapça marşlar söyleniyor
biz hep teröristiz
biz hiçbir olay olmasın diye uğraşıyoruz
karar veriyoruz ve eve dönüyoruz
biz mutlaka eve döneriz
hiç kuşkusuz
her gün güzel bir şiir okumalı
her gün güzel bir müzik dinlemeli
her gün güzel bir resim görmeli
her gün bir film yapılmakta
benim kendi filmim var
geceleri sabahlara boş oturmam
bu benim misyonumdur
her gün her gün her gün
damdan düşmek
ve toplu mezarlarda toplanmak
ve eril haşiyelere yardım etmek
ve peş peşe bulutların inmesine
sizin gözleriniz yorulur
benim çocuklarım yorulur
küçük beyaz atlar yorulur
bildiriler ve masalar yorulur
ve dolma kalem
bazen kendi içime uğrarım
kalmaya çalışırım ve müstehcen olmaya
çocuklarımın canı cehenneme
Cuma sabahları defin merasimi var
benim kendi filmim var
her gün iyi bir filim seyretmeli
ben bütün insanlarla paramparça olmaya uğraşıyorum
büyük bağırsağım küçük bağırsağımı yesin diye uğraşıyorum
her an bana tecavüz edilsin diye uğraşıyorum
her an annemi öldürmeye uğraşıyorum
ben teröristim ve bu bir sorun değil
benim kendi filmim var
Neler yapıyorum?
Son Beş Yılda Neler Yaptım?
Bazen insan kendi kendine soruyor işte ne yapıyorsun diye… Ben de “Ne yapıyorum bu yaşamda?” diye soruyorum bazen. Aile konuları dışında nelerle uğraşıyorum? Geziler, fotoğraflar, okumalar, film izlemeler, doğa yürüyüşleri, yemek yapmalar vs dışında yani? Çevremle ve çevremdeki insanlarla ilgileniyorum tabi herkes gibi. Ama mesleki olarak ne yapıyorum ne ile uğraşıyorum? sorusuna yanıt vermek için son beş yılın çok çok kısa bir özetini çıkardım. Paylaşmak istedim:
- Hekim Olarak:
Bir çocuk kalp hastalıkları uzman hekimi olarak son beş yılda yaklaşık on bin çocuğun kalbini muayene ettim, hastalıklarına tanı koymaya çalıştım, sağlıkları için uğraştım.
Tabip olarak kendimi güncel tutmaya çalıştım ve editörler kurulunda olduğum yurt dışı tıbbi dergilere makaleler ve yazılar gönderdim, yurt içi ve yurt dışı bazı çocuk kardiyoloji kongrelerine katıldım…
2. Edebiyatçı olarak:
- Kendimce önemli bulduğum ya da yazdıklarıma yardımcı olacak okumalar yaptım
- Kimi edebiyat dergilerine makale, şiir ve çeviri şiir ve öykü gönderdim.
- Az da olsa bazı şiir dinletilerine katıldım…
- Ama en önemlisi de yazma ve çeviri eylemlerime devam ettim. Bunların bir kısmını Edebiyat Pencerem olarak adlandırdığım sardunyalar.com’da yayınladım, bir kısmını ise kitaplaştırdım.
- Son beş yılda kitaplaştırdığım çalışmalarım:
1- Seni Unutmayı Öğret Bana, Şiir, Haşim Hüsrevşahi, 2016
2- Bana Aydınlıkta Söz Et, Çeviri şiir, Ahmed Şamlu, 2016
3- Sırrı Giz Eylediler, Çeviri şiir seçkisi, Hafız-Hayyam-Mevlana, 2016
4- Yalnızlığımın Çinisi, Çeviri şiir, Sohrab Sepehri, , 2017
5- Beyel’in Yas Tutanları, Çeviri roman, Gulam Hüseyin Saedi, 2017
6- Önce Ben Öleceğim, Furuğ Ferruhzad’ın yazdığı öyküler, makaleler ve yaptığı söyleşiler, 2019
7- Mavi Ses, Sohrab Sepehri’nin düz yazılarından oluşan Mavi Oda ve diğer yazıları ve yazarın hakkında söyleşiler. 2021.
8- Dolunayın Çocukları, Roman. Haşim Hüsrevşahi, 2021, Yayınevine gönderildi.
9- 18. Hücre, Ali Eşref Dervişiyan, Roman, 2021
10- Şeyh Bedrettin Destanı, Nazım Hikmet, Farsçaya Çeviri, Mehri Publications, Londra, 2021
- Şu günler ne yapıyorum?
Bahçemle uğraşıyorum, yürüyüşlere devam ediyorum, güzel filmleri izlemeye devam
Çocuk kalp hastalarına yardım etmeye çalışıyorum.
Okumalarıma devam ediyorum
Dördüncü romanımı bitirmek üzereyim
Dördüncü şiir dosyamı düzenliyorum
Sylvia Plath ve Furuğ Ferruhzad şiiri üzerine karşılaştırmalı bir inceleme yaptım makalesini bitirmek üzereyim. (Sylvia’nın şiirlerini orijinal dilinden kendim çevirdim)
Bir çeviri romanın yarısını bitirdim
Bir çeviri romanın editörial düzeltisini yapıyorum
100 Türkçe yazan Türkiyeli kadın şairin şiirlerini Farsçaya çevirme projeme başladım
Şimdilik aklıma gelen bunlar… Sonra başka bir şeyler anımsarsam eklerim. Hepinize güzel günler diliyorum 🙂
Ses. Misak. Gerçek: bir aborjin şiir
Şiir: Dan Davis
İngilizce orijinal versiyonundan çeviri: Haşim Hüsrevşahi
SES, ne kadar güzeldir, duyulmayacağımızda.
Yükselttiğimizde sesimizi, adaletsizliğimizi anlat, bizim sözcüklerimizi söyle.
Katliamlardan konuştuğumuzda, bize nasıl davranıldığı hakkında
Kolay lokma, kolayca mağlup edildiğimizde, gece ve gündüz nasıl öldürüldüğümüzde.
Yaşlılar, erkekler, kadınlar, çocuklar, bebekler, yeni doğanlar.
Kaçma şanları yok, yas tutma şanları yok.
Onların laneti olagelen derilerinin rengi için işkence edildiler.
Beyaz adamlarca ırzlarına geçildi, sonra işkenceler edildi ya da çok daha beter.
Ferhan Şensoy da gitti…
Eğilip bükülmeyen gerçek aydın bir sanatçıyı kaybettik. Türkiye’nin başı sağ olsun!
Restin görüldüğü gece!
Taylan rakı bardağını masaya neredeyse çarparak bırakıp suyundan bir yudum alınca “Onun gönlü başkasındaydı… Ben yanılmışım!” dedi.
“Yuh! Daha neler! İnanmıyorum…”
Taylan susunca Mehşid bu kez gülerek, “Yoksa gönlü bende miydi? Söyle lan…” dedi. Taylan da gülümsedi.
“Çok komiksin! Senin neyini sevecekti lan salak?”
Mehşid susunca Taylan’ın de yüzü ciddileşti.
“Valla bak… Ben onu sevdim…”
Zalimi yaratan mazlumdur: Sıfır Ritim Deneyi
Yıl 1974. Deneyi yapan Marina Abramoviç. Sonuç: İnsanlar vahşet yaratmada birbirini tetkikler (yığın taşkınlıklarında olduğu gibi) ve birbirine güç verirler. Ancak esasta mazlumum tepkisiz kalması bütün olayları geliştirir.
İlk videoda Mirina deneyimini anlatıyor, ikinci videoda (2011) diğer performansını sergiliyor.
Bu deneyimleme hakkında birçok yazı yazılmıştır. Buraya tıklayabilirsiniz
Sadık Hidayet: otobiyografik notu.
Sadık Hidayet’in el yazısı ile kendisi hakkında yazdığı otobiyografik notun fotoğrafını aşağıda veriyorum. Kâğıt başlığında Tahran Üniversitesi yazılıdır:
“Ben kendi yaşamımı yazmaktan Amerikanvari reklamlar karşısında ürktüğüm kadar ürküyorum. Acaba benim doğum tarihimi bilmek kimin ne derdine değer? Şayet bu bilgi nüfus cüzdanı çıkartmak için ise sadece beni ilgilendirmeli, gerçi sizden gizli saklı değil defalarca müneccimlerle danışmışım, ama onların öngörüleri hiçbir zaman doğru değildi. Şayet okurların ilgisi içinse o zaman onların genel oylamasına başvurmalı çünkü herkesten önce ben yaparsam sanki kendi yaşamımın aptalca ayrıntılarına pek bir değer veriyormuşum gibi olur. Kaldı ki birçok ayrıntı var ki insan başkalarının bakış açısıyla kendisini yargılamaya çalışır ve bu nedenle de onların görüşlerine baş vurmak daha uygun olur. Örneğin beden ölçülerimi elbiselerimi diken terzi çok daha iyi biliyor ve sokak başındaki ayakkabı tamircisi de bilir ayakkabımın hangi yanı sürtünüp yenmiştir. Bu açıklamalar bana hep yaşlı bir atı satışa çıkardıkları ve müşteri çekmek içinde onun özellikleri ve kusurlarını saydıkları büyükbaş hayvan satış pazarlarını anımsatır. Kaldı ki benim yaşamöykümün hiç öyle kayda değer bir yanı yoktur. Ne önemli bir olay olmuş ne bir unvanım olmuş ne önemli bir diplomam olmuş ne de okulda parlak bir öğrenciydim. Tam tersi hep başarısızlıkla karşı karşıyaydım. Çalıştığım devlet dairelerinde hep silik ve kayıp biriydim ve müdürlerim elimden kan ağlarlardı öyle ki istifa ettiğimde onu coşkun bir sevinçle karşılamışlardır. Genel olarak çevremin benim hakkındaki kanısı itilmiş, istenmeyen, işe yaramaz biri olmamdır ve belki de hakikat budur.
Kundaklandık: içimizdeki yangın sönmedi daha!
Sevgili Lütfiye Aydın‘ın facebook sayfasından alıp onun izniyle aşağıda verdiğim yazı 2 Temmuz 1993 dehşeti ve vahşetinin bir özetidir. Özel yazışmamızda kendisi bir notu da eklememi istedi:
“Bu olayın yazarlığımın yörüngesini değiştirdiğini de ekleyin. Çünkü okuma yazmayı yeniden öğrendikten sonra, yangın kokusunu unutmak, külleri üfleyip yepyeni dünyalar kurgulamak bile sorun…“
O’nun için Madımak yangını hâlâ sürüyor. Ya sizin için?..
LÜTFİYE AYDIN
2 Temmuz 1993 olaylarında, yani Madımak vahşetinde yanmadan önce, kendini aşağı atarak kurtarmış ve hafızasını kaybetmiş bir edebiyat öğretmeni..
Madımak Oteli’nin 109 ve 110 numaralı odaların pencerelerinden karşı binaya geçiş vardı.
Buradan kaçan 31 kişi kurtuldu.
Kendini, eşiyle birlikte, otelin boşluğuna atan yazar Lütfiye AYDIN’ın trajik hikâyesi bugün hâlâ sürüyor..
Alevler giderek yükseliyor.
Herkes çığlık çığlığa can derdinde.
sardunyalar.com 