seven kimdir ve sevgili kimdir?

Tebrizli Şems’in Makalatı’ndan:

Kendini elde ettinse hoş yürü! Başka birini bulursan, kolunu onun boynuna dola ve şayet başka birini bulmazsan, kolunu kendi boynuna dola! Bir sufinin her sabah koluna bir nevale koyduğu ve o nevaleye baktığı gibi, “Ey nevale, şayet başka bir şey bulursam, kurtulmuşsun demektir, değilse elimdesin!” dediği gibi.

Şeyh’i asık görürsen, ona katıl ve ondan uzaklaş tatlı olman için –ki senin yetişmen o buluttadır. Üzüm ve meyve o bulutta yetişir.

İyi adam var ki ilmi yoktur. İyi bir adam der ki, “Tevekkül eyledim,” ilim yok ki bilsin tevekkülün mevzii nedir.

Değil mi ki, uymak odur ki buyurdu, “Devenin dizlerini bağla ve tevekkül eyle!” Yani ki Resul’de tevekkül yoktu ve bu denli cihatta çalışıp çabalardı? Arif değildi? Âlim değildi? İyi insan değildi?

Bu kadar âlem perdeler ve hicaplardır, insanın çepeçevresinde asılı: Arş onun kılıfı, Kürsü onun kılıfı, yedi gök onun kılıfı, yerküre onun kılıfı, onun kalıbı onun kılıfı, hayvani ruhu onun kılıfı, kutsal ruhu da, kılıf kılıf içinde, hicap hicap içinde, marifetin olduğu yere kadar.

Ve bu arif de sevgiliye kılıftır, hiçtir. Çünkü sevgilidir, arif onun yanında hakirdir.

Falanca şeyh çiledeydi. Bu düşünceye dalmıştı ki, “Arif ve seven kimdir ve sevgili kimdir?” Kendini geniş bir çölde buldu giden – su ve çamur çölü değil-, diğer yandan, şeyhi gördü geliyor. Ona varınca, sordu, “Sevgili kimdir ve seven kimdir?”

“Seven odur diğer yandan gelmekte ve sevgili o ki bu yandan gitmekte,” dedi.

Ve gördü ki mehtap indi ve onun musallasına oturdu, kapıyı açık bıraktı ki girsin: Şeyh geldi ve o köşeye oturdu.

Ona bir hal malum oldu. Onlar götürüyorlardı ki “Bu onun vaat edilmiş halidir –ki bu şahıs çile dışında haldeydi, çilede nasıl olsun?- Bir coşku, bir vecit zahir olmuş, her defasında zahir olduğu gibi.”

Şeyh bu hal nedir bilirdi, gülümsüyordu.

(Fasça aslında çeviren: h.h.)